شاید برای شما هم سوال شده باشد که نخستین کامپیوتر آی مک در چه تاریخی عرضه شد؟ به وضوح اولین لحظهای که تصویر این ماشین فوقالعاده را دیدم به یاد دارم. چند روز قبل از فارغالتحصیل شدنم در کتابخانهی دبیرستان نشسته بودم و محو خواندن مقالهای بودم که راجع به این دستگاه چاپ شده بود. کسی فکرش را نمیکرد دستگاهی که در آن زمان برای اکثر مردم ناشناخته بود، مسیر حرکت اپل را برای سالهای متمادی پیش رو تعیین کند.
به عنوان یکی از طرفداران پروپاقرص اپل در سالهای دهه ۹۰ میلادی، انکار شعلهای که از همان زمان آیمک در دل من برافروخت، ممکن نیست. محصولی جدید و متفاوت که تا پیش از آن وجود نداشت. اپل در آن سالها تازه شعار معروف خود یعنی «متفاوت بیاندیشید» را مطرح کرده بود و به نظر میرسید نخستین آی مک تاریخ برای اولین بار به طور تمام و کمال به این شعار جامهی عمل پوشاند است.
به علاوه کمی رنگ در نخستین کامپیوتر آی مک
آی مک اولیه در ظاهر متفاوت از هرچیزی بود که کامپیوترهای شخصی آن زمان شبیه آن بودند؛ دستگاهی به رنگ زیبای بژ که از اتصال دهندههای قدیمی استفاده نمیکرد و استایل و روحی شاد و مفرح داشت.
خلاصه حرف آیمک این بود: «لازم نیست کامپیوترها حوصله سربر باشند.» از این نظر، آیمک بسیار شبیه به مکینتاش عرضه شده توسط اپل در سال ۱۹۸۴ بود. حتی نوع عرضه آن نیز (که توسط هم بنیانگذار اپل استیو جابز انجام شد)، به مکینتاش اولیه تشابهات بسیاری داشت.
با این حال این دستگاه توسط افراد زیادی مورد تمسخر قرار گرفت، اما تاثیر آن بر بازار انکار ناپذیر بود. وقتی پاییز آن سال به دانشگاه رفتم، همه جا پر از کامپیوترهای شخصی با افزونهها و کاورهای رنگی بود که اکثرشان نیز آبی بودند، آیمک تاثیرش را گذاشته بود.
علاوه بر شکل و شمایل متفاوتش، نخستین کامپیوتر آی مک در زمانی عرضه شد که پورتهای USB تازه وارد بازار شده بودند و در حال محکم کردن جای پای خود بودند. در نتیجه اپل از پورتهای خروجی و ورودی قبلی خود عبور کرد و این اتصال دهندههای مستطیل شکل عجیب و غریب یا همان USB را به کار برد. اپل انتخاب درستی کرد، چون این پروتکلی بود که طی دو دهه آینده به صورت فراگیر در همه جا یافت میشد. اگرچه نمیتوانیم اعتبار پذیرش همگانی این پورتهای USB را به آیمک بدهیم، اما نقش آن نیز در تسهیل این فرآیند غیر قابل چشم پوشی است.
آنچه بر نخستین کامپیوتر آی مک گذشت
اگرچه توسعهی صنعت کامپیوتر در دههی گذشته به صورت عمده در بخش لپتاپ متمرکز بود، اما آیمک همچنان محصول اصلی اپل باقی ماند. حتی نام آن نیز از زمان بازگشت استیو جابز به شرکت (در همان دهه۹۰) تغییر نکرده است. این محصول در طول زمان تکامل بسیار یافته است، اما هویت درونیاش که یک کامپیوتر رو میزی همه کاره با کاربری آسان است را حفظ کرده است.
از نظر ظاهری البته تغییرات زیاد بوده است. آی مک از شکل اولیه توپ مانندش به شکل یک مانیتور صفحهای تخت معلق در آمده است و جنسش از پلاستیک به پلیکربنات و در نهایت به آلومینیوم تغییر کرد. اگرچه در مدتی که دستگاه با جنس پلی کربنات عرضه میشد تنها در دو رنگ سفید و نقرهای قابل خرید بود (به جز بازهای کوتاه از رنگ مشکی در مدل iMac Pro) ، اما خوشبختانه محصول آخر اپل M1 iMac به همان ریشهی سابق خود که دستگاهی سرزنده و رنگارنگ است برگشته و مایهی خوشحالی من است که میبینم رنگ پیش فرض چاپ شده در مجلات فناوری آبی است.
متشابها، درگاههای اصلی USB در اواسط و اواخر دههی ۲۰۰۰ میلادی، جای خود را به درگاههای دیگر از انواع دیگر دادند. اما اخیرا در نسخههای پایه یکبار دیگر تنها درگاههای ضروری آن هم از نوع USB قرار داده شده است. گویی این محصول یک دور کامل را ،از زمان نسخهی اولیهی آیمک، طی کرده است. حتی قیمت M1 iMac نیز از ۱۲۹۹ دلار شروع میشود. همان قیمتی که اجداد اولیهاش را در ربع قرن پیش میفروختند.
برای اطلاع از قابلیتها و ویژگیهای جدیدترین آیمک، مقاله «تغییرات خاص iMac با تراشهی M2» را مطالعه کنید.
آیا آی مک برای همیشه در کنار ما خواهد بود؟
در دنیایی که اکثر افراد لپتاپ را به کامپیوتر رومیزی ترجیح میدهند و بعضی دیگر تنها از دستگاههای همراه مانند گوشیها و یا تبلتها استفاده میکنند، چه آیندهای در انتظار آیمک خواهد بود؟
واقعیت که آیمک نه تنها از یک تغییر در سیستم عامل، بلکه از دو تغییر بزرگ در طراحی پردازنده جان سالم به در برده است، بیانگر این است که با یک دستگاه سختجان روبرو هستیم که به این زودیها قصد رفتن ندارد.
نظر شخصی من را اگر بخواهید باید بگویم هنوز هم به آی مک رای خروج نمیدهم. این واقعیت که آیمک نه تنها از یک تغییر در سیستم عامل، بلکه از دو تغییر بزرگ در طراحی پردازنده جان سالم به در برده است، بیانگر این است که با یک دستگاه سختجان روبرو هستیم که به این زودیها قصد رفتن ندارد.
آیا ممکن است یک محصول فناوری در آینده آی مک را از جایگاهش به پایین بکشد؟ شاید. به هرحال هیچ چیز همیشگی نیست. اما این محصولی است که که اپل از ۴۰ سال پیش (با حساب مکینتاشها) در حال عرضهی آن است و اگرچه ممکن است محبوبیتش کمتر شده باشد اما به هیچ وجه از بین نرفته است. تا زمانی که که همین اوضاع برقرار باشد، آیمک نیز به آرامی در کنار ما حضور خواهد داشت.